Πέτρα και ήλιος... Οδοιπορικό στη Μάνη

«... Απομεσήμερο και η αντηλιά σκίαζε τους πρόποδες του Ταϋγετου, ενώ οι χρυσαφένιες σπάθες του ήλιου διαπερνούσαν με το φως τους κάθε σκιά. Πάνω, το βουνό με τις νεράιδες, τους Σάτυρους και τους Σειληνούς∙ κάτω οι φιδίσιοι ελιγμοί του Ευρώτα, με μυτερές λόγχες άγριας βλάστησης ανάμεσα σε πέτρες κοφτερές – μία πρωτόγονη ομορφιά.
Λεύκες, ιτιές, λιόδεντρα, καρυδιές, καβάκια, πλατάνια, σαν να ριγούσαν από ερωτικό παροξυσμό καθώς τ’ άγγιζε λάγνα ένα ανοιξιάτικο αεράκι προαναγγέλλοντας τους ατίθασους ανέμους των βραδιών. Και άπειροι κάκτοι, σαν να αντίκριζε κανείς τοπίο στην έρημο. Τα φύλλα των φραγκοσυκιών σαν πελώριες ρακέτες, αντανακλούσαν το φως του απομεσήμερου. Έτσι όπως έπεφτε στα βράχια το ηλιόφως αιώνες τώρα, λάξευε την πέτρα, δίνοντας αφηρημένα σχήματα στους βράχους με παραστάτες τη σκουριά και την αλμύρα... Πέτρες. Παντού... Πέτρες ακονισμένες απ’ το χρόνο, λουστραρισμένες από χιλιάδες ήλιους που πέρασαν απ’ το κορμί αυτής της γης σαν εραστές κι έπειτα την παράτησαν στην παγωμένη αγκαλιά της κάθε νύχτας... Πέτρες παραδομένες στη μάνητα των ήλιων και των κυμάτων...» Κλειδωμένο συρτάρι, Πασχαλία Τραυλού, εκδόσεις Ψυχογιός, 2006, σελ. 492,493
Δεν βρήκα άλλες λέξεις για να περιγράψω την πρώτη αίσθηση που μου άφησε η Μάνη όταν την πρωτοαντίκρισα απ’ το παράθυρο του αυτοκινήτου. Ανέτρεξα στα όσα έγραψα για εκείνη περιγράφοντάς τη προτού να την επισκεφτώ. Όταν την πρωτογνώρισα από βιβλία, από ξένες περιγραφές και από φωτογραφίες. Κι όμως, σαν πάτησα το πόδι μου στη γη της, δικό μου τόπο την ένιωσα, πατρίδα μου, μιας και διέσχισα τους στεναγμούς και τα πάθη της για χάρη ενός βιβλίου. Είναι μεγάλο το δέσιμο κάθε φορά που νιώθω με τον τόπο που επιλέγω για ατμόσφαιρα της ιστορίας. Γίνεται τόπος μου... Έτσι και η Μάνη... Χρόνια ήθελα να το κάνω αυτό το ταξίδι και να ιχνηλατήσω στην ιστορία και στα αμέτρητα μυστικά της ιστορίας της που εκτίνεται απ’ την πρώιμη λίθινη εποχή ως σήμερα. Στάση σπουδαία η Τουρκοκρατία, η Ενετοκρατία απομεινάρι εξαίσιο της οποίας η Ακρόπολη στην Καρδαμύλη και φυσικά οι Πύργοι, δεμένοι με το σκοτεινό, αιμοσταγές έθιμο της βεντέτας, όταν το πάθος και το μίσος γίνονται αξίες και ορίζοντες ζωής.
Μια«...Ύστερα από λίγο, μετά τις ελικοειδείς στροφές, σαν μολύβια καρφωμένα στο πέτρινο τοπίο με τις γκρεμισμένες πολεμίστρες και τα σκουριασμένα κανόνια να μοιάζουν πάνω τους παράσημα. Οι διάσπαρτοι πύργοι θύμιζαν δάση από ανοιχτόχρωμους ασβεστόλιθους. Οι πλευρές τους έμοιαζαν λείες σαν πριονισμένες και φάνταζαν τόσο επίπεδες, που αντανακλούσαν σαν λάμες μαχαιριών τον ήλιο. Ένα χρυσαφί ποτάμι από φως έλαμπε στο κενό ανάμεσά τους και έδινε χρώμα μες στην απόκοσμη αντανάκλαση του γκρίζου...» Κλειδωμένο συρτάρι, Πασχαλία Τραυλού, εκδόσεις Ψυχογιός, 2006, σελ. 493
συρραφή από αμέτρητα κομμάτια ιστορίας είναι κάθε γωνιά της Μάνης. Αρεόπολη, Βάθεια, Γερολιμένας, Λιμένι, Καρδαμύλη, Κοίτη... Πέτρες ακριβές περασμένες στο λαιμό της χερσονήσου. Πράσινο, Γκρίζο και βαθύ γαλάζιο. Φως κάτω απ’ τους ίσκιους των θεών...
Μύθοι γεννήθηκαν σ’ αυτό τον τόπο... Εδώ συναντιέται η ζωή και ο θάνατος. Σάτυροι, Σειληνοί και νεράιδες απολαμβάνουν τους ερωτικούς χορούς τους ενώ το στόμα του Άδη περιμένει τον κάθε Οδυσσέα να ανταμωθεί με τους αγαπημένους του νεκρούς στον Κάτω Κόσμο.
Στο σπήλαιο του Διρού, το μεγαλύτερο εξερευνημένο σπήλαιο του κόσμου, συναντιέται το δέος του ανθρώπου και το ρίγος του μύθου σ’ έναν τόπο όπου η φύση σμιλεύει καρτερικά τα αλλόκοτα γλυπτά της. Δεν είναι τα χρώματα ή τα σχήματα των σταλαγμιτών και των σταλακτιτών που εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Είναι η αίσθηση ότι κάτω από ετούτα τα γλυπτά, νομίζεις ότι υπάρχει σκεπασμένη μια άλλη ζωή που περιμένει να αναστηθεί και να μιλήσει για τα περασμένα, για όσα είδαν στο διάβα τους οι αιώνες.
«... Εκείνο που νιώθει κάποιος όταν αρχίσει να οσφραίνεται τον μανιάτικο αέρα, είναι μια μυστηριώδης γοητεία που συναρπάζει την ψυχή και την προκαλεί να γίνει κυνηγός με θήραμα όσα μυστικά την περιβάλλουν. Έτσι κι εκείνος... Στη φυσιογνωμία του σαν να υπήρχε η αόρατη επιγραφή ότι μέσα του στριμώχνονταν μυστικά που απαιτούσαν εξερεύνηση...»
Ο τόπος αντανακλά τον ψυχισμό των ανθρώπων του. Ο ήχος της Μάνης είναι η σιωπή... Αυτή μιλάει, αυτή αποφασίζει, αυτή παλεύει με τις σκέψεις αιώνες τώρα... Πέτρα και σιωπή... Τόλμη και θυσία... Αυτή είναι η ιστορία της Μάνης. Αυτή ψιθυρίζουν οι Πύργοι και τα μάτια των ανθρώπων της. Αυτή η γοητευτική ιστορία είναι που προσελκύει το βλέμμα και καθηλώνει τη μνήμη όποιων νιώσουν την ευλογία να τους φιλοξενήσει . Αυτός ο ιστός του μύθου και της ιστορίας, αυτά τα κάδρα που συνδυάζουν πράσινο, πέτρινο και το βαθύ γαλάζιο, το πάθος μπολιασμένο με αγάπη και με μίσος, είναι που παγιδεύει τους επισκέπτες στον έρωτα της νοσταλγίας της για πάντα.
.