Σάββατο 14 Μαΐου 2011

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ FACEBOOK

Συγγραφέας θα πει μοναξιά και σιωπή...
Κάπου το διάβασα. Μου διαφεύγει το πού και δεν έχει εξάλλου σημασία. Τι σημαίνει συγγραφέας κατά την κρίση μου το ανέλυσα επαρκώς στους "Εραστές της γραφής". Αυτό που πραγματικά με θλίβει ωστόσο είναι ο ρόλος του Διαδικτύου και του facebook, στο χώρο της λογοτεχνίας. Διάβασα σχετικό άρθρο στη LIFO και πολύ προβληματίστηκα. Από μέσο ενημέρωσης μιας νέας δημιουργίας έχει μετατραπεί σε μέσο "αλίευσης" κοινού, προπαγάνδας, πλύσης εγκεφάλου, απόκτησης συχνά κατ' επίφασιν φίλων που με μερικά κοπλιμέντα και κολακείες διατίθενται να αγοράσουν ένα βιβλίο και να ανεβάζουν τον τζίρο των επιχειρήσεων.Κάποιος ως αντίλογο θα πει ότι και το βιβλίο είναι ένα προΪόν άρα υπόκειται στην αρχή του ανταγωνισμού και της αγοράς και κατά συνέπεια πρέπει να προωθείται με τους μηχανισμούς της διαφήμισης όπως και τα υπόλοιπα προϊόντα. Συμφωνώ. Το βιβλίο όμως... Όχι ο συγγραφέας...
Όποιος αφιερώνει ζωτικό χρόνο στο facebook, στερώντας τον από ποιοτικό διάβασμα, άπό μελέτη για την εκπόνηση του έργου του, καταφέρνει να καλλιεργήσει ένα κλίμα πρόσφορο για να αποδεχτεί ένα κοινό το έργο του χωρίς όμως να προσφέρει "δουλεμένο" και "ποιοτικό" έργο. Στερεί από τον εαυτό του την πνευματικότητα που υποτίθεται ότι επιδιώκει μέσω του πνευματικού έργου με το οποίο καταπιάνεται.
Το σωστό βιβλίο θέλει δουλειά. Και η δουλειά χρόνο. Δυστυχώς η μέρα έχει μόνο είκοσι τέσσερις ώρες και δεν επαρκεί για σπατάλες. Το facebook πλέον δεν αποτελεί απλώς μέσο επίτευξης της επαφής με κάποιον που θαυμάζουμε και της ανταλλαγής απόψεων μαζί του ώστε να διευρυνθεί το πνευματικό μας επίπεδο, αλλά γίνεται το μέσο ανάπτυξης διαπροσωπικών σχέσεων που καθορίζουν δυστυχώς και το "like" στα βιβλία χωρίς αυτό το like να ανταποκρίνεται σε ουσιαστική κρίση του έργου αλλά σε ευαρέσκεια για το συμπαθές πρόσωπο που δαπάνησε κάποιον από τον πολύτιμο χρόνο του συνομιλώντας μαζί μας. Ρόλος του συγγραφέα δεν είναι να αναρτά τραγουδάκια για να σφιυγμομετρά την επισκεψιμότητα του προφίλ του. Ρόλος του είναι να προσφέρει έστω και ασήμαντες ψηφίδες στην πνευματικότητα αυτού του τόπου με το έργο του, τις κοινωνικές παρεμβάσεις του, το παράδειγμά του ή ακόμη και με τη σιωπή του. Η λογοτεχνία έχει ανάγκη από σιωπή και μοναξιά... Και πρωτίστως από δουλειά και περισυλλογή. Η λογοτεχνία και οι αληθινοί λογοτέχνες υπήρχαν και πριν από TO FACEBOOK και θα υπάρχουν και μετά από αυτό. Δεν απορρίπτω το Διαδίκτυο σε καμία περίπτωση. Απλώς θεωρώ ότι γίνεται αλόγιστη και ίσως "ανέντιμη" χρήση. Απλώς σκεφτείτε το...

4 σχόλια:

Πασχαλία Τραυλού είπε...

Είναι εντυπωσιακές οι επεκτάσεις και οι διαστρεβλώσεις που έγιναν από το προηγούμενο note μου. Ενδεικτικά αναφέρω σχετική σημείωση στο προφίλ FΕπειδή διαπίστωσα ότι αρκετοί αντιμετώπισαν με προκατάληψη τη σημείωμσή μου για τη λογοτεχνία και το facebook, κι επειδή ουδέποτε ανέφερα ότι ο συγγραφέας πρέπει να στέκεται σε θώκο ή σε βάθρο, επισημαίνω για τελευταία φορά τα εξής για να μην παρεξηγούνται όσοι σε καμία περίπτωση υπήρχε μες στις προθέσεις μου να θιχτούν:

1. Το facebook είναι ένα πρώτης τάξεως εργαλείο επικοινωνίας και προώθησης της δουλειάς κάποιων ανθρώπων.

2. Σαφέστατα συμβάλλει στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων και ως τέτοιο το εκτιμώ.

3. Ουδέποτε υπέδειξα να βγει ο οποιοσδήποτε εκτός.

Οι ενστάσεις μου:

1. Αντίκειμαι στη σύγχυση της επαγγελματικής με την προσωπική σχέση με τους ανθρώπους και στην προώθηση της δεύτερης μόνο και μόνο για να ενισχυθεί η πρώτη.

2. Ο χρόνος που χρειάζεται κάποιος για να μελετήσει και να γράψει, εξαρτάται από το είδος που γράφει, τους σκοπούς του μέσω της γραφής, το ταλέντο του και το χαρακτήρα του.

3. Όπως σε όλα τα επαγγέλματα, έτσι και στο χώρο της λογοτεχνίας υπάρχει το "μελανό" φαινόμενο της χρησιμοθηρίας της μοναξιάς για ίδιον όφελος και αυτό δεν είναι τιμητικό. Γιατί υπήρξε τόση αντίδραση δεν μπορώ να καταλάβω αφού αυτό που επισημαίνω, αφορά λίγες περιπτώσεις που δεν αναρτούν τίποτε άλλο πέρα από μουσικές επιλογές.

4. Εάν δημιουργούνται υγιείς σχέσεις μέσω των διαδικτυακών οδών, κανείς δεν τις αποποιείται και μακάρι να υφίστανται. Όταν όμως οι σχέσεις περιορίζονται σε ένα Like δεν νομίζω ότι αυτό είναι ανθρώπινη σχέση.

5. Οι επιθέσεις σε επίπεδο συζήτησης δεν είναι ίδιον σκεπτόμενων ανθρώπων ούτε στοιχείο πολιτισμού. Επιχειρήματα απαιτούνται.

6. Όλοι στις μέρες μας διψάμε για επικοινωνία και ίσως γι' αυτό γράφουμε. Οι συγγραφείς έχουν την επιπρόσθετη ευθύνη να οφείλουν να αφυπνούν και όχι μόνο να συμπνέουν με τους αναγνώστες τους.

7. To να εκμηδενίζεται η δουλειά ανθρώπων που βρίσκονται με αφοσίωση στο χώρο του βιβλίου πολλά χρόνια και να αποδίδεται η πορεία τους σε μαρκετινίστικα τρικ δεν τιμάει κανέναν. Το μάρκετινγκ βοηθάει αυτούς που μπορούν να προχωρήσουν. Δεν χτίζει ούτε προσωπικότητες ούτε γράφει βιβλία. Κι έπειτα, ας μη ρίχνουμε το επίπεδο μιλώντας μόνο για αριθμούς όταν μιλάμε για λογοτεχνία. Ο ρόλος της ανά τους αιώνες ήταν πολύ σημαντικότερος και πολύ πιο ουσιαστικός. Θα θυμίσω ότι ο Καβάφης εξέδιδε μόνος του τα βιβλία του σε 16σέλιδα. Δεν τον εμπόδισε αυτό να γίνει ο μέγας Καβάφης επειδή το άξιζε.



8. Απαντώντας σε υποτιμητικές αναφορές προς το πρόσωπο και τον εκδοτικό μου οίκο, επισημαίνω ότι ο εκδοτικός μου οίκος, πράγματι ξεχωρίζει όχι όμως για το μάρκετινγκ μόνο αλλά για το σύνολο του έργου του και πρωτίστως επειδή σέβεται τους συγγραφείς του και τους αναγνώστες του. ΓΙ' αυτό εξάλλου τον οραματίζονται οι περισσότεροι συγγραφείς.

Ευχαριστώ και δεν θα επανέλθω.

Κώστας Καρακάσης είπε...

Προσυπογράφω το σχόλιο σου πέρα για πέρα. Όπως και την σχετική σου ανάρτηση.
Στον γραφικό ορυμαγδό των τελευταίων χρόνων είναι επόμενο να έχουν τρυπώσει και άνθρωποι που δεν έχουν επίγνωση τι θα πει να υπηρετείς την Λογοτεχνία...
Και Λογοτε΄χνη σε σε κάνει κάνενα μάρκετινγκ και κανένα ΦΜ.....
K.K.

Πασχαλία Τραυλού είπε...

Αληθινέ λογοτέχνη, που μας λείπεις τόσο, δεν είναι κατάπτωση αυτό που ζούμε; Σ' ευχαριστώ πολύ κύριε Καρακάση που γράψατε. Η παρουσία σας εδώ δίνει κύρος στην ανάρτησή μου και ενισχύει τα επιχειρήματα. Ευχαριστώ από καρδιάς.

Vicky Papaprodromou είπε...

Ν' αγιάσει το στόμα σου, Πασχαλία. Κάποιος κάποτε έπρεπε να θίξει όλα όσα λες και το έκανες εσύ με άριστη διατύπωση και συγκροτημένη σκέψη.

Θα συμφωνήσω απόλυτα με τον Κώστα Καρακάση και θα γενικεύσω λίγο τη σκέψη του. Το μάρκετινγκ μπορεί να διαφημίσει οποιονδήποτε (καλλιτέχνη και μη) και να τον κάνει γνωστό, αλλά επ' ουδενί τρόπω ή λόγω μπορεί να τον κάνει καλύτερο ή χειρότερο απ' ό,τι πραγματικά είναι. Άλλωστε, όλοι μας κρινόμαστε από τις πράξεις μας κι όχι από τα λόγια (τα δικά μας ή των άλλων για εμάς). Και οι πράξεις ενός καλλιτέχνη είναι το έργο του.