Ο ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΑΝΗΣ ΠΟΡΤΑΣ με τον Γρηγόρη Βαλτινό

Επιτέλους ξανά θέατρο, θέατρο φρέσκο που αποπνέει στοχαστικότητα και ακόμη κι όταν περιβάλλεται το μανδύα του κωμικού έχει σπουδαία και πηγαία θέματα να καταθέσει.
Ο ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΑΝΗΣ ΠΟΡΤΑΣ

Ο Φυλακισμένος της διπλανής πόρτας είναι ένα έργο που επιβεβαιώνει την άποψη ότι η τέχνη αντιγράφει τη ζωή και ότι η ζωή ανάγεται σε τέχνη μόνο όταν κατορθώσει ο άνθρωπος να απεγκλωβιστεί από τις μικρότητες και τα δεσμά της καθημερινότητάς του.
Παρότι είναι γραμμένο σαράντα χρόνια πριν, μοιάζει κομμένο και ραμμένο στο πατρόν της σύγχρονης ελληνικής επικαιρότητας και καταφέρνει να συμπυκνώσει στις ξεκαρδιστικές του ατάκες τη σύγχυση και την τραγικότητα του σύγχρονου καταπονημένου από τις συγκυρίες ανθρώπου.
Ακολουθώντας κάποιους στίχους του δικού μας ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη που επισημαίνει: Σαν καρφιά πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις, να μην τις παίρνει ο άνεμος», ο Νιλ Σάιμον, έχει μοναδική επιδεξιότητα στο «κάρφωμα» των λέξεών του στη μνήμη του θεατή.
«Πρέπει να βρω έναν τρόπο να φοβίσω το φόβο» αναφέρει ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, ο Μελ, ένας μεσόκοπος άντρας που βλέπει το οικοδόμημα της ζωής του να καταρρέει συμπαρασύροντας την ψυχική του ισορροπία.
Το έργο αναφέρεται στον πανικό του σύγχρονου ανθρώπου μπροστά στο σαρωτικό κύμα της παγκοσμιοποίησης και της κρίσης του διεθνούς επενδυτικού συστήματος. Τίποτε πιο φρέσκο και πιο άμεσο δεν θα μπορούσε να επιλέξει ο πάντα ανήσυχος και έντιμος καλλιτεχνικά Γρηγόρης Βαλτινός που ανεβάζει τον πήχη του θεάτρου ψηλά με κάθε νέα θεατρική επιλογή του.
Φαίνεται ότι αφουγκράζεται την κοινωνία προς την οποία απευθύνεται και γνωρίζει καλά πως τη δεδομένη στιγμή ο νεοέλληνας έχει ανάγκη να εκτονώσει γελώντας την αγωνία του για το μέλλον και για το όνειρο που ψυχορραγεί ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται την ψυχοθεραπεία της ταύτισης με τον πάσχοντα επί σκηνής ήρωα που είναι πλασμένος κατ’ εικόνα και καθ’ομοίωσιν του δέκτη. Δεν πρόκειται επομένως για μια κωμωδία που στόχο έχει να εκτονώσει απλώς την ένταση από την ανησυχητική καθημερινότητα με μια βραχύβια διασκέδαση. Πρόκειται για μια συγκεκαλυμένη, πίσω από την επίφαση του χιούμορ, διαμαρτυρία προς την κοινωνική αδικία και τη σύγχυση που γονατίζει τις ψυχικές αντοχές και τις ισορροπίες των ανθρώπων.
Παρακολουθώντας την επικαιρότητα ομολογώ ότι είχα αγανακτίσει ψάχνοντας τους πνευματικούς ανθρώπους και τους θεατρανθρώπους κατ’ επέκταση καθώς μας είχαν συνηθίσει στο παρελθόν να πρωτοστατούν και να αντιδρούν όποτε καταπατούνταν και προσβάλλονταν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τώρα, σιωπή. Κανείς δεν αντιδρά, κανείς δεν ορθώνει το ανάστημά του και το παράπονο βουβαίνεται. Ευτυχώς η παράσταση αυτή που πιστεύω ότι θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον ετούτο το χειμώνα, αποδεικνύει ότι σε περιόδους κρίσης, το θέατρο αναλαμβάνει τις ευθύνες του, αφυπνίζει συνειδήσεις και ξορκίζει τους φόβους.
Η παράσταση αφορά τον κάθε άνθρωπο καθώς στο πρόσωπο του Μελ συνοψίζονται όλες οι αγωνίες και όλοι οι φόβοι που ξεπηδούν από τον σύγχρονο ανερμάτιστο τρόπο ζωής. Οι σωροί των σκουπιδιών που πνίγουν τις πόλεις, η πνιγηρή συνύπαρξη των ανθρώπων δίχως το στοιχειώδη σεβασμό στα δικαιώματα των άλλων, η αυξημένη εγκληματικότητα, η ανεργία που τσακίζει τα ατομικά και τα κοινωνικά οράματα, η δαμόκλειος σπάθη της απόλυσης ως πηγή νευρώσεων, το αίσθημα αχρηστίας που διαταράσσει την ψυχική ισορροπία, οι ψυχολόγοι που εμπορεύονται την ανθρώπινη δυστυχία, η υπερκατανάλωση ως μάστιγα του οικογενειακού βαλαντίου, το πλαστικό χρήμα που μετατρέπει τους ανθρώπους σε τραπεζικούς αριθμούς, η ανασφάλεια που τσακίζει κόκαλα, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που θίγονται σ’ αυτή την πολυδιάστατη και πολυεστιακή παράσταση, με κυρίαρχο μήνυμα την επιβεβλημένη στροφή του ανθρώπου από την ύλη στο πνεύμα του, από την εγκεφαλική προσέγγιση του κόσμου, στη θυμική θέασή του.
Το έργο είναι ανθρωποκεντρικό. Έχει άξονά του την αγάπη για τον άνθρωπο και αποτελεί ένα ρέκβιεμ για τον μεσοαστό που συνθλίβεται από τις μεθοδεύσεις των διαχειριστών της παγκόσμιας οικονομίας. Στόχος της παράστασης είναι να δώσει το βήμα σε τούτο τον ταπεινωμένο και αδικημένο άνθρωπο για να εκφράσει το παράπονό του, το θυμό του, τη λύπη του, την αγανάκτισή του. Ο Μελ είμαστε όλοι εμείς και τα λόγια του είναι αυτά που καθημερινά επαναλαμβάνουμε στις συζητήσεις με την οικογένεια, τους φίλους, τους συναδέλφους. Το έργο αποτελεί έναν ύμνο στις ξεχασμένες αξίες της ανθρώπινης συνύπαρξης. Ο αλληλοσεβασμός, η κατανόηση, η τρυφερότητα, η συμπαράσταση που πρέπει να χαρακτηρίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις, αποτελούν τις έμμεσες υποδείξεις του συγγραφέα και τις προτεινόμενες λύσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ζωής.
Ο Γρηγόρης Βαλτινός υποδύεται εξαιρετικά τον φυλακισμένο της διπλανής πόρτας μ’ ένα αυθεντικά μεσογειακό ταμπεραμέντο. Ταυτίζεται απόλυτα με τον μέσο αστό που παρακολουθεί το σύμπαν του να καταρρέει, διαπιστώνοντας με τρόπο τραγικό την εκμηδένισή του από τους διαχειριστές του παγκόσμιου χρήματος. Πάνω στο σανίδι αποτυπώνει συγκλονιστικά τη συντριβή του Μελ από όλες τις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στη ζωή του και πετυχαίνει με τρόπο πηγαίο και αυθεντικό να εντάξει το στίγμα της σύγχρονης νεοελληνικής απαισιοδοξίας σ’ ένα καθαρόαιμα αμερικάνικο κωμικό έργο.
Η κλασική σφραγίδα που φέρουν πλέον τα έργα του Νηλ Σάιμον και η εγγύηση που αποτελεί για τα έργα κλασικού ρεπερτορίου η ερμηνεία του Γρηγόρη Βαλτινού εξασφαλίζουν ένα πετυχημένο και άρτιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα ενώ η Κατερίνα Λέχου μ’ αυτή την ερμηνεία της αποδεικνύει την ισχυρή της παρουσία πέρα από το γυαλί και στο σανίδι.
Δείτε το! Είναι μια παράσταση που δεν θα ξεχαστεί.