http://www.diavasame.gr/page.aspx?itemID=PPG1386_1951
ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΘΛΙΨΗ
18.11.2014
Εκδοτικός Οίκος ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
Συγγραφέας Francoise Sagan
Μετάφραση Βαγγέλης Κατσάνης
Κατηγορία Ξένη Λογοτεχνία
ISBN 978-960-208-513-4
Σελίδες 143
Μόλις στα δεκαεννιά της χρόνια η Φρανσουάζ Σαγκάν, ένας άνθρωπος που ρουφούσε κυριολεκτικά τη ζωή όπως απέδειξε μεταγενέστερα με τη στάση της απέναντι στον κόσμο, έγραψε το πρώτο της βιβλίο που έμελλε να αναδειχτεί στο πιο αγαπημένο βιβλίο της Γαλλίας. Ολιγοσέλιδο, πλημμυρισμένο συναισθήματα που διόλου δεν αγγίζουν την έννοια του μελοδραματισμού, δυνατό και παράτολμο για την εποχή του καθωσπρεπισμού στην οποία γεννήθηκε, το «Καλημέρα θλίψη» αποτελεί τομή στην ψυχολογία μιας έφηβης που αγγίζει μόλις και μετά βίας το κατώφλι της ενηλικίωσης και ανταγωνίζεται υποσυνείδητα με όποιες γυναίκες πλησιάζουν τον χήρο πατέρα. Ο έρωτας πρωταγωνιστεί τόσο στην παρορμητική περίοδο της εφηβείας όσο και στην ώριμη έκφανσή του, όπως τον βιώνει ο πατέρας της με τις δυο του ερωτικές παρτενέρ: την ώριμη συνομήλικη Ανν, μια γυναίκα γοητευτική στην οποία μπορεί να στηριχτεί και να απολαύσει ένα βαθμό ζηλευτής ταύτισης και επικοινωνίας και την πολύ νεώτερη Έλσα, μια κοπέλα ελαφριά που αναζωογονεί την αρσενική του ωριμότητα.
Το ποίημα του Πωλ Ελυάρ «Αντίο θλίψη» αποτέλεσε αναμφίβολα ερέθισμα για τη Φρανσουάζ Σαγκάν που γύρω από αυτό τον συναισθηματικό άξονα κατορθώνει να σμιλεύσει άψογα τους χαρακτήρες της και να μιλήσει με ένα μοναδικό τρόπο για τα σαράντα κύματα που περνούν οι ανθρώπινες σχέσεις, καθώς οι ανθρώπινες ψυχές είναι έκθετες σε αμέτρητους κραδασμούς είτε λόγω της εφηβείας είτε λόγω των εξωτερικών αλλαγών που τους προκαλούν στη διάρκεια της ωριμότητας.
Η χρήση του πρώτου προσώπου και το προσωπείο της Σεσίλ για τη συγγραφέα αποτέλεσαν την ιδεατή τακτική για να μπορέσει να απευθυνθεί άμεσα στην καρδιά του αναγνώστη. «Αυτό το συναίσθημα απέναντι στην Ανν, αναλογιζόμουν, είναι ανόητο και ποταπό και η επιθυμία μου να τη χωρίσω από τον πατέρα μου ασυγκράτητη. Για πρώτη φορά στη ζωή μου το εγώ μου έμοιαζε να μοιράζεται και η ανακάλυψη αυτής της δυαδικότητας με ξάφνιαζε τρομερά», θα αναφέρει χαρακτηριστικά αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα την ταύτιση της σκέψης της ηρωίδας και της σκέψης της συγγραφέως.
«Για να είμαστε γαλήνιοι εσωτερικά εγώ και ο πατέρας μου είχαμε ανάγκη την αναταραχή του έξω κόσμου. Κι αυτό η Ανν δεν θα μπορούσε να το αποδεχτεί» Αυτή και άλλες πολλές φράσεις κάνουν τον αναγνώστη να διαβάζει Σαγκάν με ένα μολύβι στο χέρι. Η μεστότητα του λόγου και οι στρογγυλεμένες ακριβείς διαπιστώσεις της συγγραφέως στη ροή του μυθιστορήματος δεν μπορούν να αφήσουν ασυγκίνητο κανέναν αναγνώστη.
Η ψυχογραφική εμβάθυνση και κατανόηση των ηρώων αποτελεί το μεγάλο ατού του βιβλίου. Η νεαρή τότε συγγραφέας διεισδύει στους ψυχισμούς τους και διόλου δεν δυσκολεύεται να κατανοήσει και να αναλύσει τις πολύπλοκες συναισθηματικές τους διακλαδώσεις παρά το νεαρό της ηλικίας της, αποδεικνύοντας τη συγγραφική της ευφυΐα. Μάλιστα υπάρχουν στιγμές που στο βιβλίο ο αναγνώστης αισθάνεται ότι η συγγραφέας κατανοεί τους άλλους περισσότερο απ’ ό,τι την ηρωίδα με την οποία είναι ταυτισμένη.
Οι εφηβικές μεταπτώσεις και η συνεχής εναλλαγή από το φως στο σκοτάδι, από την καθαρότητα στη δολοπλοκία ως ίδιον των ορμονικών διαταραχών της εφηβείας κι ενός χαρακτήρα περισσότερο «αρσενικού» απ’ ό,τι επιβάλλουν τα θηλυκά πρότυπα της εποχής της, είναι τόσο καλά αποκρυσταλλωμένες μέσα στο βιβλίο, ώστε είναι άξιο θαυμασμού το γεγονός ότι μια νεαρή γυναίκα, υπό την κηδεμονία ενός αυστηρού πατέρα, κατάφερε να αμφισβητήσει τα στερεότυπα και να δώσει ένα λογοτεχνικό αριστούργημα τόσο δυνατό και στέρεο ώστε να διαβάζεται απνευστί ήδη εξήντα χρόνια μετά, κατακτώντας εύκολα τον χαρακτηρισμό του πρωτότυπου και του κλασικού. Γιατί πάντα στη λογοτεχνία εκείνο που επιδιώκεται είναι η αυθεντικότητα. Και η γυναικεία γραφή της Σαγκάν, αυτή η ρωμαλέα, ευλύγιστη γραφή που αποφεύγει μετά βδελυγμίας το λυγμικό μελό και τις ευκολίες, κατακτά και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη επειδή πολύ απλά υλικό της είναι οι αλήθειες.
Το ποίημα του Πωλ Ελυάρ «Αντίο θλίψη» αποτέλεσε αναμφίβολα ερέθισμα για τη Φρανσουάζ Σαγκάν που γύρω από αυτό τον συναισθηματικό άξονα κατορθώνει να σμιλεύσει άψογα τους χαρακτήρες της και να μιλήσει με ένα μοναδικό τρόπο για τα σαράντα κύματα που περνούν οι ανθρώπινες σχέσεις, καθώς οι ανθρώπινες ψυχές είναι έκθετες σε αμέτρητους κραδασμούς είτε λόγω της εφηβείας είτε λόγω των εξωτερικών αλλαγών που τους προκαλούν στη διάρκεια της ωριμότητας.
Η χρήση του πρώτου προσώπου και το προσωπείο της Σεσίλ για τη συγγραφέα αποτέλεσαν την ιδεατή τακτική για να μπορέσει να απευθυνθεί άμεσα στην καρδιά του αναγνώστη. «Αυτό το συναίσθημα απέναντι στην Ανν, αναλογιζόμουν, είναι ανόητο και ποταπό και η επιθυμία μου να τη χωρίσω από τον πατέρα μου ασυγκράτητη. Για πρώτη φορά στη ζωή μου το εγώ μου έμοιαζε να μοιράζεται και η ανακάλυψη αυτής της δυαδικότητας με ξάφνιαζε τρομερά», θα αναφέρει χαρακτηριστικά αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα την ταύτιση της σκέψης της ηρωίδας και της σκέψης της συγγραφέως.
«Για να είμαστε γαλήνιοι εσωτερικά εγώ και ο πατέρας μου είχαμε ανάγκη την αναταραχή του έξω κόσμου. Κι αυτό η Ανν δεν θα μπορούσε να το αποδεχτεί» Αυτή και άλλες πολλές φράσεις κάνουν τον αναγνώστη να διαβάζει Σαγκάν με ένα μολύβι στο χέρι. Η μεστότητα του λόγου και οι στρογγυλεμένες ακριβείς διαπιστώσεις της συγγραφέως στη ροή του μυθιστορήματος δεν μπορούν να αφήσουν ασυγκίνητο κανέναν αναγνώστη.
Η ψυχογραφική εμβάθυνση και κατανόηση των ηρώων αποτελεί το μεγάλο ατού του βιβλίου. Η νεαρή τότε συγγραφέας διεισδύει στους ψυχισμούς τους και διόλου δεν δυσκολεύεται να κατανοήσει και να αναλύσει τις πολύπλοκες συναισθηματικές τους διακλαδώσεις παρά το νεαρό της ηλικίας της, αποδεικνύοντας τη συγγραφική της ευφυΐα. Μάλιστα υπάρχουν στιγμές που στο βιβλίο ο αναγνώστης αισθάνεται ότι η συγγραφέας κατανοεί τους άλλους περισσότερο απ’ ό,τι την ηρωίδα με την οποία είναι ταυτισμένη.
Οι εφηβικές μεταπτώσεις και η συνεχής εναλλαγή από το φως στο σκοτάδι, από την καθαρότητα στη δολοπλοκία ως ίδιον των ορμονικών διαταραχών της εφηβείας κι ενός χαρακτήρα περισσότερο «αρσενικού» απ’ ό,τι επιβάλλουν τα θηλυκά πρότυπα της εποχής της, είναι τόσο καλά αποκρυσταλλωμένες μέσα στο βιβλίο, ώστε είναι άξιο θαυμασμού το γεγονός ότι μια νεαρή γυναίκα, υπό την κηδεμονία ενός αυστηρού πατέρα, κατάφερε να αμφισβητήσει τα στερεότυπα και να δώσει ένα λογοτεχνικό αριστούργημα τόσο δυνατό και στέρεο ώστε να διαβάζεται απνευστί ήδη εξήντα χρόνια μετά, κατακτώντας εύκολα τον χαρακτηρισμό του πρωτότυπου και του κλασικού. Γιατί πάντα στη λογοτεχνία εκείνο που επιδιώκεται είναι η αυθεντικότητα. Και η γυναικεία γραφή της Σαγκάν, αυτή η ρωμαλέα, ευλύγιστη γραφή που αποφεύγει μετά βδελυγμίας το λυγμικό μελό και τις ευκολίες, κατακτά και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη επειδή πολύ απλά υλικό της είναι οι αλήθειες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου