συντάκτης: Πασχαλία Τραυλού
Εκδοτικός Οίκος
ΠΑΠΥΡΟΣ
Συγγραφέας
Μετάφραση
Ισμήνη Κανσή
Κατηγορία
ISBN
978-960-486-059-3
Σελίδες
414
Ο Ουρουγουανός συγγραφέας Εduardo Galeano στο πρωτότυπο αυτό έργο του προβαίνει σε μια ανατρεπτική προσέγγιση κάποιων ιστορικών στιγμών άλλοτε γνωστών και άλλοτε αφανών, με ιδιαίτερη ωστόσο βαρύτητα για την εξέλιξη της ανθρώπινης σκέψης. Διαμορφώνει μια ιστορική συνείδηση με υπερεθνικά χαρακτηριστικά και σύγχρονο κριτικό, καυστικό πνεύμα. Επαναστάτης ο ίδιος, άνθρωπος που δεν δίστασε να αντιπαραταχθεί στο απολυταρχικό καθεστώς της χώρας του, υποστηρίζει με σθένος ότι η ιστορία γράφεται πάντα από το χέρι της εξουσίας γι’ αυτό και πρέπει να κρίνεται και να αναθεωρείται συνεχώς, αφού η εκάστοτε καταγραφή εξαρτάται από την οπτική του καταγραφέα της.
Ενώ με μια πρώτη ματιά τα μονοσέλιδα αφηγήματά του εντάσσονται με μορφή ημερολογιακή στην κλίμακα των ημερών ενός έτους και αυτή φαινομενικά είναι ο μόνος κρίκος που τα ενώνει, με μια προσεκτικότερη θεώρηση ο συγγραφέας κατορθώνει να ανασυνθέσει την ανθρώπινη δράση και σκέψη στο πέρασμα των αιώνων και να ξαναγράψει κάποιες σελίδες της επίσημης ιστορίας. Ο Galeano ξεφεύγει από τα στερεότυπα και τις μανιέρες, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη το ιστορικό γεγονός για να σμιλεύσει τα λακωνικά αφηγήματά του, στα οποία καταλήγει σε αποφθεγματικής δυναμικής συμπεράσματα. Ο αναγνώστης φυλλομετρώντας το βιβλίο θα σταχυολογήσει φράσεις ασύλληπτης ιδεολογικής συμπύκνωσης, οι οποίες είναι απόρροια ενός οξυδερκούς, γυμνασμένου και ταλαντούχου μυαλού.
Οι άνθρωποι ως παιδιά των ημερών, σύμφωνα με τη «Γένεση» των Μάγια, υπάρχουν ως εξερευνητές του κόσμου μες στον πεπερασμένο χρόνο τους. Αυτά τα ανθρώπινα χνάρια στην περιπέτεια της εξερεύνησης του κόσμου είναι που καταγράφει ο Galeano, ξεπερνώντας το περίβλημα των πράξεων και των γεγονότων και φτάνοντας στο μεδούλι κάθε δράσης, κάθε ιστορικής στιγμής, κάθε μύθου, κάθε προσωπικότητας. Όπως και στα βιβλία του «Μνήμη της Φωτιάς» και «Καθρέφτες», τα σύνορα των λογοτεχνικών ειδών είναι ρευστά: δημιουργεί κάθε φορά ένα νέο υβρίδιο, στο δοκιμαστικό σωλήνα του οποίου αναμειγνύονται τα χαρακτηριστικά του χρονικού, του λογοτεχνικού δοκιμίου και του bonjai διηγήματος, με πινελιές ποιητικής διατύπωσης όπου η προκύπτουσα σύνθεση εναρμονίζει το μύθο, την πραγματικότητα και την υπερεθνική οπτική ενός σύγχρονου ιστορικού.
Τα κείμενά του, ιδιαίτερα δωρικά και ακριβή στη χρήση της λέξης, έχουν υποστεί λεπτές χειρουργικές επεμβάσεις για να φτάσουν σε αυτό το σημείο αφαιρετικής τελειότητας και αφοπλιστικής εκφοράς. Στα θέματά του περιλαμβάνει την ιστορία των ανθρώπινων ιδεολογικών μεταστροφών, υπογραμμίζει τις αντιφάσεις και τις ομοιότητες των διαφόρων θρησκευτικών και πολιτικών συστημάτων, τη ρευστότητα με την οποία οι πολιτικοί κάθε εποχής διαχειρίζονται τις έννοιες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της δημοκρατίας, μιλά ευθαρσώς και με δηκτική διάθεση για τα θρησκευτικά εγκλήματα και τα ιδεολογικά κατασκευάσματα που εξυπηρετούν και στηρίζουν κάθε φορά την ισχυρή τάξη κάθε εποχής, κάνει μια καταλυτική επίκαιρη αναδρομή για το ρόλο των τραπεζών και της οικονομικής πολιτικής στη διαμόρφωση των ανθρώπινων ζωών.
Επινοεί, μάλιστα, ένα εξαίρετο οπλοστάσιο λογοτεχνικών ευρημάτων για να προσεγγίσει τις κεντρικές έννοιες των αφηγημάτων του. Ενδεικτικά, αναφέρει για τις τράπεζες:« Και οι τράπεζες είναι θνητές. Οι βρικόλακες αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από τις ταινίες του Χόλυγουντ επειδή ένιωθαν ένα αγιάτρευτο σύμπλεγμα κατωτερότητας απέναντι στην αδηφαγία εκείνων που στήνουν και ξεστήνουν τράπεζες. Αν η φύση ήταν τράπεζα, θα την είχαν σώσει. Οι τραπεζίτες, οι πιο επικίνδυνοι ληστές των τραπεζών, ξάφρισαν τις τράπεζές τους, παρότι οι κάμερες παρακολούθησης δεν κατέγραψαν τις κινήσεις τους, ούτε σήμανε συναγερμός».
Εν κατακλείδι, το έργο του Galeano είναι η ανατομία της ανθρώπινης ιστορίας πάνω στο χειρουργικό τραπέζι του 21ού αιώνα, όπως ο σύγχρονος μελετητής, με την πνευματική εξέλιξη και την εμπειρία που έχει αποκτήσει χάρη στην πορεία του στο χρόνο, μπορεί να διακρίνει τα λάθη του ανθρώπινου είδους. Με το διάχυτο υπαινικτικό κυνισμό του, την οξυδέρκειά του, την αριστοτεχνική εποπτεία ενός αμύθητου πραγματολογικού θησαυρού, με την υπερεθνική και αντικειμενική οπτική του χώρου, του χρόνου και των ανθρώπινων δράσεων, και χρησιμοποιώντας τα βασικά εργαλεία της διανόησης, δηλαδή το σαρκασμό, το χιούμορ και την αμφισβήτηση, κατορθώνει να εμφυσήσει ζωή στην ιστορία, στους ανθρώπους που την έζησαν και στις ιδέες που ψυχορραγούν αλλά ενυπάρχουν φυλαγμένες στη συλλογική μνήμη του ανθρώπινου όντος για να του υπενθυμίζουν πόσο αμφιλεγόμενη υπόθεση είναι η ιστορική αντικειμενικότητα και η αλήθεια.
Ενώ με μια πρώτη ματιά τα μονοσέλιδα αφηγήματά του εντάσσονται με μορφή ημερολογιακή στην κλίμακα των ημερών ενός έτους και αυτή φαινομενικά είναι ο μόνος κρίκος που τα ενώνει, με μια προσεκτικότερη θεώρηση ο συγγραφέας κατορθώνει να ανασυνθέσει την ανθρώπινη δράση και σκέψη στο πέρασμα των αιώνων και να ξαναγράψει κάποιες σελίδες της επίσημης ιστορίας. Ο Galeano ξεφεύγει από τα στερεότυπα και τις μανιέρες, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη το ιστορικό γεγονός για να σμιλεύσει τα λακωνικά αφηγήματά του, στα οποία καταλήγει σε αποφθεγματικής δυναμικής συμπεράσματα. Ο αναγνώστης φυλλομετρώντας το βιβλίο θα σταχυολογήσει φράσεις ασύλληπτης ιδεολογικής συμπύκνωσης, οι οποίες είναι απόρροια ενός οξυδερκούς, γυμνασμένου και ταλαντούχου μυαλού.
Οι άνθρωποι ως παιδιά των ημερών, σύμφωνα με τη «Γένεση» των Μάγια, υπάρχουν ως εξερευνητές του κόσμου μες στον πεπερασμένο χρόνο τους. Αυτά τα ανθρώπινα χνάρια στην περιπέτεια της εξερεύνησης του κόσμου είναι που καταγράφει ο Galeano, ξεπερνώντας το περίβλημα των πράξεων και των γεγονότων και φτάνοντας στο μεδούλι κάθε δράσης, κάθε ιστορικής στιγμής, κάθε μύθου, κάθε προσωπικότητας. Όπως και στα βιβλία του «Μνήμη της Φωτιάς» και «Καθρέφτες», τα σύνορα των λογοτεχνικών ειδών είναι ρευστά: δημιουργεί κάθε φορά ένα νέο υβρίδιο, στο δοκιμαστικό σωλήνα του οποίου αναμειγνύονται τα χαρακτηριστικά του χρονικού, του λογοτεχνικού δοκιμίου και του bonjai διηγήματος, με πινελιές ποιητικής διατύπωσης όπου η προκύπτουσα σύνθεση εναρμονίζει το μύθο, την πραγματικότητα και την υπερεθνική οπτική ενός σύγχρονου ιστορικού.
Τα κείμενά του, ιδιαίτερα δωρικά και ακριβή στη χρήση της λέξης, έχουν υποστεί λεπτές χειρουργικές επεμβάσεις για να φτάσουν σε αυτό το σημείο αφαιρετικής τελειότητας και αφοπλιστικής εκφοράς. Στα θέματά του περιλαμβάνει την ιστορία των ανθρώπινων ιδεολογικών μεταστροφών, υπογραμμίζει τις αντιφάσεις και τις ομοιότητες των διαφόρων θρησκευτικών και πολιτικών συστημάτων, τη ρευστότητα με την οποία οι πολιτικοί κάθε εποχής διαχειρίζονται τις έννοιες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της δημοκρατίας, μιλά ευθαρσώς και με δηκτική διάθεση για τα θρησκευτικά εγκλήματα και τα ιδεολογικά κατασκευάσματα που εξυπηρετούν και στηρίζουν κάθε φορά την ισχυρή τάξη κάθε εποχής, κάνει μια καταλυτική επίκαιρη αναδρομή για το ρόλο των τραπεζών και της οικονομικής πολιτικής στη διαμόρφωση των ανθρώπινων ζωών.
Επινοεί, μάλιστα, ένα εξαίρετο οπλοστάσιο λογοτεχνικών ευρημάτων για να προσεγγίσει τις κεντρικές έννοιες των αφηγημάτων του. Ενδεικτικά, αναφέρει για τις τράπεζες:« Και οι τράπεζες είναι θνητές. Οι βρικόλακες αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από τις ταινίες του Χόλυγουντ επειδή ένιωθαν ένα αγιάτρευτο σύμπλεγμα κατωτερότητας απέναντι στην αδηφαγία εκείνων που στήνουν και ξεστήνουν τράπεζες. Αν η φύση ήταν τράπεζα, θα την είχαν σώσει. Οι τραπεζίτες, οι πιο επικίνδυνοι ληστές των τραπεζών, ξάφρισαν τις τράπεζές τους, παρότι οι κάμερες παρακολούθησης δεν κατέγραψαν τις κινήσεις τους, ούτε σήμανε συναγερμός».
Εν κατακλείδι, το έργο του Galeano είναι η ανατομία της ανθρώπινης ιστορίας πάνω στο χειρουργικό τραπέζι του 21ού αιώνα, όπως ο σύγχρονος μελετητής, με την πνευματική εξέλιξη και την εμπειρία που έχει αποκτήσει χάρη στην πορεία του στο χρόνο, μπορεί να διακρίνει τα λάθη του ανθρώπινου είδους. Με το διάχυτο υπαινικτικό κυνισμό του, την οξυδέρκειά του, την αριστοτεχνική εποπτεία ενός αμύθητου πραγματολογικού θησαυρού, με την υπερεθνική και αντικειμενική οπτική του χώρου, του χρόνου και των ανθρώπινων δράσεων, και χρησιμοποιώντας τα βασικά εργαλεία της διανόησης, δηλαδή το σαρκασμό, το χιούμορ και την αμφισβήτηση, κατορθώνει να εμφυσήσει ζωή στην ιστορία, στους ανθρώπους που την έζησαν και στις ιδέες που ψυχορραγούν αλλά ενυπάρχουν φυλαγμένες στη συλλογική μνήμη του ανθρώπινου όντος για να του υπενθυμίζουν πόσο αμφιλεγόμενη υπόθεση είναι η ιστορική αντικειμενικότητα και η αλήθεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου