Έρωτας σαν βροχή, Έστω μια φορά είναι το όνειρο κάθε ανθρώπου

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την μονοήμερη παραμονή μας, της Λένας Μαντά και τη δική μου, στη Μυτιλήνη λίγες ημέρες πριν. Η παρουσίαση στο βιβλιοπωλείο του κ. Μουτάφη "ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ", εξαιρετική! Το κοινό, ζεστό και φιλικό. Η Αφροδίτη Γιαννέλη, από απλή αναγνώστρια των βιβλίων μου, έγινε τώρα πια, που τη γνώρισα από κοντά, μια φίλη από καρδιάς. Και η Λένα με ένα ανεξάντλητο χιούμορ εκείνο το βράδυ, συνέβαλε καθοριστικά να ξεδιπλωθούν τα φυλλοκάρδια μας και να αναπτυχθεί η πολυπόθηση, ανθρώπινη επικοινωνία που αποζητά κάθε άνθρωπος που καταπιάνεται με τη γραφή με το δικό μας πάθος. Το βιβλιοπωλείο, όλο διακοσμημένο από πέτρα, ανέδινε μια ιδιαίτερη θαλπωρή. Ως και ο Τύπος μας αγκάλιασε με ιδιαίτερη γλυκύτητα. Για του λόγου το αληθές σας παραθέτω κάποια δημοσιεύματα:

εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ

Ένα πολύ όμορφο βράδυ πέρασαν τη Δευτέρα οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες των συγγραφέων Λένας Μαντά και Πασχαλίας Τραυλού, που παρουσίασαν καθεμία το καινούργιο της βιβλίο, στο βιβλιοπωλείο «Παπασωτηρίου». Την εκδήλωση διοργάνωσαν οι Εκδόσεις Ψυχογιός και το βιβλιοπωλείο «Παπασωτηρίου».Η κ. Μαντά και η κ. Τραυλού συζήτησαν με τους αναγνώστες τους, υπέγραψαν βιβλία και φωτογραφήθηκαν με όσους το επιθυμούσαν.Κατά τη διάρκεια των παρουσιάσεων, η κ. Μαντά προλόγισε την καινούργια δουλειά τής κ. Τραυλού. «Η Πασχαλία είναι μια πολύ ταλαντούχα συγγραφέας, της οποίας τα περισσότερα βιβλία λάτρεψα. Στο τελευταίο της βιβλίο “Έστω μια φορά” καταπιάνεται με ένα θέμα σύγχρονο, που απασχολεί κυρίως τις γυναίκες και μέσα στο οποίο μπορεί κανείς να βρει πολλές απαντήσεις.» Η κ. Τραυλού, μιλώντας για το βιβλίο της, αναφέρθηκε στο περιεχόμενό του, τη γυναικεία κατάθλιψη, ένα φαινόμενο κυρίως της εποχής μας.Στη συνέχεια, η κ. Τραυλού παρουσίασε την κ. Μαντά, για να πάρει το λόγο η δεύτερη και να μιλήσει για το καινούργιο της βιβλίο με τίτλο «Έρωτας σαν βροχή». «Πρόκειται για μια ιστορία ρομαντική, όπως τα τρυφερά κοριτσίστικα όνειρα», είπε.Ακολούθησε κι άλλη συζήτηση των συγγραφέων με τους αναγνώστες τους, οι οποίοι πολλές φορές, παρουσίασαν και τους προβληματισμούς τους. Κι αυτό γιατί, όπως φάνηκε μέσα από τα βιβλία τους, οι δυο συγγραφείς έχουν χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό τους.Η βραδιά έκλεισε με δροσερά αναψυκτικά και ντόπια γλυκίσματα.

εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ

Η Πασχαλία Τραυλού γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας, αλλά ζει μόνιμα στην Αθήνα. Από τότε που θυμάται τον εαυτό της είχε μια ιδιαίτερα στενή σχέση με το γραπτό λόγο. Αυτή η ανάγκη ήταν η αιτία που την οδήγησε και στη Φιλοσοφική Σχολή, όπου πίστευε ότι θα έπαιρνε αρκετά εφόδια για να εισχωρήσει στον κόσμο της δημιουργικής γραφής. Δηλώνει με σύνεση ότι έχει πολύ δρόμο να διανύσει ώσπου να φτάσει εκεί που ονειρεύεται. Γι’ αυτό διαβάζει, ζωγραφίζει, ταξιδεύει και παρατηρεί πολύ. Όσο περνάει ο χρόνος νιώθει ότι αυτό που πράγματι της χαρίζει ένα αίσθημα πληρότητας, είναι όταν μετά την έκδοση κάθε βιβλίου της κερδίζει την ανάμνηση από την πολύτιμη περιπέτεια της γραφής. Η Πασχαλία Τραυλού μίλησε στο «Ε» για το καινούργιο της βιβλίο, που θα παρουσιάσει τη Δευτέρα 6 Ιουλίου, στη Μυτιλήνη, στο βιβλίο «Παπασωτηρίου».ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην ΕΦΗ ΣΤΡΑΒΟΣΚΟΥΦΗΚυρία Τραυλού, ας ξεκινήσουμε με το καινούργιο σας βιβλίο, με τίτλο «Έστω μία φορά». Τι ακριβώς πραγματεύεται;«Έστω μια φορά. Το καινούργιο μου βιβλίο έχει αυτό τον τίτλο γιατί ακριβώς θέλει να δώσει το στίγμα της ανάγκης της σύγχρονης κυρίως γυναίκας, να αποκαλύψει πρώτα απ’ όλα στον εαυτό της κι ύστερα και στο περιβάλλον της, την αλήθεια που αποζητά στο θέμα της ευτυχίας της και στην προσωπική της κυρίως ζωή. Θίγει το θέμα της γυναικείας κατάθλιψης, το οποίο δυστυχώς είναι μια μάστιγα στις μέρες μας και κατ’ εξοχήν στις γυναίκες που έχουν ένα ανεβασμένο μορφωτικό επίπεδο και που φαινομενικά έχουν πετύχει όλους τους στόχους στη ζωή τους. Έχουν πετύχει υποτίθεται στην προσωπική τους ζωή και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία, παρά ταύτα νιώθουν έντονη μοναξιά κι ένα έντονο κενό. Έτσι λοιπόν, μέσα από αυτό το βιβλίο, προσπάθησα να φωτίσω λίγο τις αιτίες του φαινομένου, φυσικά μέσα από την πλοκή και τη δομή ενός μυθιστορήματος. Το “Έστω μια φορά” αναφέρεται στην αναγκαιότητα που υπάρχει να αποκαλύψουμε στον ίδιο μας τον εαυτό πρωτίστως τις αληθινές μας ανάγκες και μόλις συμβεί αυτό και κατακτήσουμε την αυτογνωσία μας στο θέμα της ευτυχίας, να μπορέσουμε απλά να το αναζητήσουμε με ειλικρινείς τρόπους αντίστοιχα.Τα πρόσωπα στο βιβλίο"Βέβαια, υπάρχουν πάρα πολλά πρόσωπα μέσα στο βιβλίο, πάρα πολλοί ήρωες, πλασμένοι καθένας με ιδιαίτερη φροντίδα για να γίνουν όσο το δυνατόν πιο αληθοφανείς. Θα μπορούσαν να είναι πρόσωπα της διπλανής πόρτας και καθένα από τα πρόσωπα αυτά έρχεται από μια συγκεκριμένη εποχή. Έχουμε την Περσεφόνη, η οποία παρουσιάζει τον τρόπο σκέψης της προηγούμενης γενιάς γυναικών, που είχαν μια άκαμπτη ηθική, δεν ενέδιδαν εύκολα σε έναν έρωτα, που επεδίωκαν απλά να τηρούν τα προσχήματα και τίποτα παραπάνω, έστω κι αν αυτό πολλές φορές απέβαινε σε βάρος της δικής τους προσωπικής γαλήνης και της ευτυχίας τους. Έχουμε τη γενιά της γυναίκας των 35 με 40 χρονών, που κουβαλάει όλα αυτά τα κατάλοιπα της προηγούμενης γενιάς, αλλά ταυτόχρονα έχει νέους δρόμους να πορευτεί και υπάρχει μια σύγχυση ανάμεσα στο παλιό μοντέλο των επιλογών μιας γυναίκας και στο καινούργιο, κι εκεί ανάμεσα παραπαίει παράλληλα με τους νέους της ρόλους. Κι υπάρχει η ακόμα πιο νέα γενιά, η γενιά των εφήβων νέων σήμερα, η Μαργαρίτα κι ο Ορέστης στο συγκεκριμένο βιβλίο, που είναι δύο ήρωες πραγματικά ειλικρινείς, και με τον εαυτό τους και με τους άλλους, λίγο άγριοι βέβαια και ατίθασοι όπως όλοι οι έφηβοι, αλλά είναι οι μόνοι ίσως μέσα στο βιβλίο που δεν έχουν ακόμα να μετρήσουν λάθη, κάνουν δηλαδή αυτό που πραγματικά νιώθουν. Μέσα λοιπόν από τις τρεις αυτές γενιές ηρώων, πετυχαίνουμε να δούμε την εξέλιξη και στο θέμα του έρωτα μέσα στην κοινωνία μας, πώς αντιμετωπιζόταν, πώς αντιμετωπίζεται και πώς θα αντιμετωπίζεται στο μέλλον ή πώς ευελπιστούμε να αντιμετωπίζεται η όποια προσπάθεια κατάκτησης της ευτυχίας μέσα από τον έρωτα. Το βιβλίο φυσικά αναφέρεται και στις εξωσυζυγικές σχέσεις, στο ρόλο της μοιχείας και στην αντιμετώπιση των κενών που υπάρχουν ενδεχομένως σε ένα γάμο. Όπως καταλαβαίνετε έχει αρκετά αγγίγματα αυτό το βιβλίο».Πράγματι. Είναι ιδιαίτερα σύγχρονο θα έλεγα. Το ταξίδι της συγγραφής του «Έστω μια φορά» θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον για εσάς.«Ήταν σίγουρα ένα πολύ ενδιαφέρον ταξίδι. Ωραίο δε θα το έλεγα γιατί, ακριβώς επειδή χρειάστηκε κάποια κομμάτια να γραφτούν σε πρώτο πρόσωπο κι έπρεπε αυτό να το υποστηρίξω όσο γινόταν καλύτερα, οφείλω να ομολογήσω ότι μετά κι από κάποιες μελέτες που έπρεπε να διαβάσω για να είμαι πιο κοντά και να περιγράψω πιο σωστά την καταθλιπτική μου ηρωίδα, ήταν ιδιαίτερα επώδυνο αυτό το κομμάτι. Να βλέπεις δηλαδή ξαφνικά τα πάντα γύρω σου με μία οπτική μαύρη και να μπορέσει να αποδοθεί όλο αυτό. Ήταν δύσκολο βιβλίο, αλλά σίγουρα κέρδισα πολλά γράφοντάς το.»Έχετε πει το εξής: «Έχω πολύ δρόμο να διανύσω ακόμα για να φτάσω εκεί που ονειρεύομαι». Πού ονειρεύεστε να φτάσετε, λοιπόν;«Λογοτεχνικά το σημείο το οποίο πιστεύω ότι είναι η τελείωση για τον λογοτέχνη, είναι όταν φτάσει να γράψει ένα κείμενο στο οποίο δε θα θέλει να αλλάξει ούτε λέξη, να μην αναθεωρήσει ούτε μία γραμμή από αυτά που θα γράψει. Όσο όμως είμαστε σε νέα σχετικά ηλικία και εξελισσόμαστε, εξελίσσονται και η ζωή μας και οι εμπειρίες μας, είναι λογικό κι επόμενο κάθε φορά που διαβάζουμε το ίδιο μας το δημιούργημα να θέλαμε να το έχουμε γράψει κάπως διαφορετικά. Όταν φτάσει λοιπόν η στιγμή και η ωριμότητα εκείνη που δε θα ήθελα να αλλάξω ούτε “και”, τότε νομίζω πως θα έχω διανύσει όλο το δρόμο.»«Στάθηκα τυχερή…»Πάντως, αν και νέα ακόμα, έχετε ήδη καταφέρει πολλά στο χώρο της λογοτεχνίας.«Δόξα τω Θεώ, με τη βοήθεια και του εκδότη μου, του κ. Ψυχογιού. Νομίζω ότι έχω σταθεί και λίγο τυχερή στα πρώτα μου βήματα, να αγκαλιαστώ από έναν τέτοιο εκδοτικό οίκο. Μου έδωσαν την ευκαιρία γρήγορα.»Διαβάζοντας σχόλια των αναγνωστών σας στο διαδίκτυο, διαπιστώνει εύκολα κανείς πόσο αγαπητή είναι η δουλειά σας.«Με κάνουν πραγματικά ευτυχισμένη, αλλά πιστέψτε με, το αντίτιμο και ο κόπος που καταβάλλεται για όλο αυτό το αποτέλεσμα είναι τεράστιος. Ακόμα και σε επίπεδο προσωπικής ζωής, κάνεις τρομερές θυσίες για να αντεπεξέλθεις. Όταν έχεις ένα σταθερό επάγγελμα, ταυτόχρονα είσαι σύζυγος, είσαι μητέρα, έχεις ένα σπίτι να φροντίσεις και μπαίνεις και στη διαδικασία αυτή την οποία λατρεύεις, τα πράγματα γίνονται εξαιρετικά επαχθή, τη στιγμή που το 24ωρο δεν παύει να έχει 24 ώρες. Ξεχνάς τον ύπνο πολλές φορές, ξεχνάς να πιεις απλά έναν καφέ, γιατί θα καθίσεις να γράψεις εκείνες τις ώρες. Στερείσαι πολλά πράγματα. Είναι μοναχισμός η γραφή.»Ακούγεται πράγματι πολύ κουραστικό, να έχετε μια καθημερινότητα έντονη και κοπιαστική όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, και ταυτόχρονα να προσπαθείτε να βρείτε χρόνο να γράψετε.«Θα μπορούσα βέβαια να άφηνα το άλλο επάγγελμα, θα μπορούσα δηλαδή να αντιμετωπίσω το βιοποριστικό κομμάτι της ζωής μου καθαρά από τα βιβλία πλέον, αλλά θεωρώ ότι το γράψιμο δεν πρέπει να το αντιμετωπίζει κανείς ως επάγγελμα. Θεωρώ ότι χάνει την αυθεντικότητά του το γράψιμο όταν γίνεται μέσο βιοπορισμού. Άλλο να έρθουν χρήματα από τα βιβλία κι άλλο να στοχεύεις στα χρήματα όταν γράφεις βιβλία.»Αυτό που μόλις είπατε δείχνει πόσο μεγάλη αγάπη σας είναι το γράψιμο.«Είναι. Είναι καταφύγιο, είναι μέσο κάθαρσης κάθε φορά που γράφεις και τελειώνεις ένα βιβλίο, είναι ταυτόχρονα μια περιπέτεια, είναι μια ευκαιρία να μπορείς να υποδυθείς άλλα πρόσωπα κι αυτό είναι ένα πολύ γοητευτικό παιχνίδι, να ζεις ξένες ζωές, και ταυτόχρονα είναι ένα μέσο ωρίμανσης. Κάθε φορά που τελειώνω ένα βιβλίο, τουλάχιστον εγώ, νιώθω πολύ διαφορετική σα χαρακτήρας, σαν άνθρωπος, κατανοώ πολύ περισσότερα πράγματα.»Περί ταύτισηςΤο γεγονός μάλιστα ότι οι ήρωές σας είναι τόσο ζωντανοί και καθημερινοί, κάνει τους αναγνώστες σας, κι εσάς την ίδια φαντάζομαι, να ταυτίζονται μαζί τους.«Η μεγαλύτερή μου ανταμοιβή είναι όταν μου λένε “ταυτίστηκα”. Όταν το πετυχαίνεις αυτό, ξέρεις ότι την κάθαρση που βιώνει ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου μπορείς να την προσφέρεις και στον αναγνώστη. Είναι ίσως η μεγαλύτερη ανταμοιβή όταν το πετυχαίνεις αυτό.»Διάβασα ότι πέρα από το γράψιμο αγαπάτε να διαβάζετε, να ζωγραφίζετε, να παίζετε μουσική και να ταξιδεύετε. Τώρα πλέον, που οι χρόνοι σας είναι περιορισμένοι, κρατάτε επαφή με αυτές σας τις αγάπες;«Μ’ αρέσουν τα ταξίδια πολύ, όταν μπορώ να τα κάνω, ζωγραφίζω πολύ - ομολογώ ότι παλιότερα ζωγράφιζα περισσότερο, αλλά πλέον λόγω περιορισμένου χρόνου δεν τα καταφέρνω, αν και η ζωγραφική εξακολουθεί να είναι μια μεγάλη αγάπη κι εκτόνωση ο καμβάς - παίζω πιάνο η ίδια, αλλά μ’ αρέσει εξίσου να επιλέγω μουσική να ακούσω. Πολλές φορές γράφω ακούγοντας μουσική. Κρατάω λοιπόν μια επαφή με όλα αυτά τα πράγματα που έκανα παλιά, αλλά όχι στο βαθμό που τα έκανα προτού αρχίσω να εκδίδω βιβλία. Τώρα με έχει κατακυριεύσει η γραφή.»Διάβασα ακόμα να λέτε ότι η ζωγραφική, τα ταξίδια, η παρατήρηση των ανθρώπων γύρω σας και πολλά ακόμα, αποτελούν για εσάς ερεθίσματα.«Φυσικά αποτελούν ερεθίσματα και θεωρώ ότι δεν υπάρχει συγγραφέας που δε στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην παρατηρητικότητα των όσων συμβαίνουν γύρω του. Νομίζω ότι έχει περάσει ανεπιστρεπτί η εποχή που ο συγγραφέας έπρεπε να είναι κλεισμένος κι απομονωμένος από τον κόσμο. Σήμερα οι συγγραφείς και το κείμενο το οποίο προσφέρεται στο αναγνωστικό κοινό έχει σαφέστατες επιρροές από το κοινωνικό περιβάλλον και τα κοινωνικά δρώμενα, όπως μάλλον και στο παρελθόν, αλλά ο συγγραφέας πλέον είναι δράστης, μέσα πλέον σε αυτή την κοινωνία, δεν είναι μόνο παρατηρητής.»Κι αυτό είναι πολύ πιο αποτελεσματικό. Σωστά;«Είναι σίγουρα πιο αποτελεσματικό, γιατί περιγράφεις και πολύ πιο πειστικά τα περιστατικά που θέλεις να βάλεις στο βιβλίο, τις ψυχολογικές διαβαθμίσεις των ηρώων σου και φυσικά των γεγονότων.»… περί έμπνευσηςΘα μπορούσαμε να πούμε, λοιπόν, ότι η πηγή έμπνευσης είναι ανεξάντλητη.«Είναι από την πιο μικρή, ασήμαντη λεπτομέρεια, μέχρι ένα πολύ ωραίο βιβλίο που θα τύχει να διαβάσεις. Το πέταγμα μιας μέλισσας, που λέει ο λόγος, μπορεί να αποτελέσει ερέθισμα για να γραφτεί ένα βιβλίο.»Τα βιβλία σας έχουν μια ζωντάνια, που πηγάζει από τις πολλές εικόνες που δημιουργείτε και τους αληθοφανείς ήρωες. Αυτό τα κάνει ικανά να σταθούν και τηλεοπτικά. Θα ήσαστε θετική σε κάτι τέτοιο;«Ήδη έχω πρόταση και έχει υπογραφεί ένα προσύμφωνο για προσπάθεια τηλεοπτικής μεταφοράς τριών από τα βιβλία μου, αλλά περιμένουμε την απάντηση του καναλιού. Τέτοιες προσπάθειες “κολλούν” πολλές φορές στο κόστος. Ξέρετε, συνήθως η μεταφορά των βιβλίων στην τηλεόραση εκεί χωλαίνει.»Θέλετε να κλείσουμε με μια ευχή σας στους αναγνώστες μας;«Θεωρώ ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα για έναν άνθρωπο είναι η κατάκτηση της αυτογνωσίας και η υπεράσπιση των προσωπικών “Θερμοπυλών” του. Να μην είναι ευάλωτος και να μην κάνει συμβιβασμούς που δεν πρέπει να κάνει.»

ΑΙΟΛΙΚΑ ΝΕΑ

Ιδιαίτερα θερμή ήταν η ανταπόκριση του λεσβιακού κοινού στην εκδήλωση παρουσίασης των νέων βιβλίων της Λένας Μαντά και της Πασχαλίας Τραυλού (από τις Εκδόσεις “Ψυχογιός”) στο βιβλιοπωλείο Παπασωτηρίου στην Ερμού, το απόγευμα της Δευτέρας. Πρόκειται για τα βιβλία “Έρωτας σαν βροχή” και “Έστω μια φορά” που λίγους μήνες μετά την έκδοσή τους, αγαπηθήκαν ιδιαίτερα από το αναγνωστικό κοινό, μαζί με όλες τις υπόλοιπες εκδόσεις των δύο συγγραφέων.Όσοι παραβρέθηκαν στον όμορφο διαμορφωμένο χώρο του βιβλιοπωλείου είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν με τις συγγραφείς, να συζητήσουν μαζί τους για τους ήρωες των βιβλίων και τα συναισθήματά τους και να έρθουν πιο κοντά με τους ίδιους τους συγγραφείς και τις σκέψεις τους.Μας εντυπωσίασε το λεσβιακό κοινόΙκανοποιημένες όμως δήλωσαν και οι ίδιες οι συγγραφείς, που σε μικρή συζήτηση που είχαμε με την ευκαιρία της εκδήλωσης: «Πραγματικά εντυπωσιαστήκαμε από το λεσβιακό αναγνωστικό κοινό. Η εκδήλωση ήταν πολύ καλά οργανωμένη και ο κόσμος ιδιαίτερα θερμός. Τα άτομα που ήρθαν ήταν πάρα πολλά και είχαν μεγάλη επιθυμία να συζητήσουν, να μιλήσουν, να επικοινωνήσουν μαζί μας. Ήταν άτομα από όλες τις ηλικίες, από μικρά παιδιά έως και ηλικιωμένους και αρκετοί άνδρες κι αυτό μας έκανε εντύπωση, γιατί συνήθως το αναγνωστικό κοινό των μυθιστορημάτων είναι γυναίκες».Πού οφείλεται αυτό; Οι ίδιες το εντοπίζουν στη θεματολογία και τους ήρωες των βιβλίων τους. «Οι ήρωές μας είναι καθημερινά πρόσωπα, που ο αναγνώστης νιώθει οικεία και ταυτίζεται μαζί τους».Κατακόρυφη η αύξηση του αναγνωστικού κοινού Και οι δύο συγγραφείς μας είπαν ότι υπάρχει κατακόρυφη αύξηση του αναγνωστικού κοινού της ελληνικής λογοτεχνίας. «Το αναγνωστικό κοινό ακόμη και το αντρικό αυξάνεται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια. Νομίζω ότι σʼ αυτό βοηθά το ότι οι σύγχρονοι Έλληνες λογοτέχνες έχουν αρχίσει να μπαίνουν στα σχολικά βιβλία κι έτσι τα παιδιά έρχονται σε επαφή σιγά-σιγά με αυτούς. Σε περιόδους κρίσης να ξέρετε ότι αυξάνεται γενικά η αγορά βιβλίων. Ο σύγχρονος άνθρωπος εξαιτίας και των γρήγορων ρυθμών ζωής που βιώνει έχει αυξημένο το αίσθημα της μοναξιάς και γιʼ αυτό έχει ανάγκη και ζητά συναισθήματα που του λείπουν. Αυτά τα βρίσκει μέσα στη λογοτεχνία», μας εξηγεί η Πασχαλία Τραυλού.Η Λένα Μαντά επισημαίνει έναν άλλο παράγοντα, αυτό των καλοκαιρινών διακοπών «έχει γίνει πλέον “μόδα” οι καλοκαιρινές διακοπές να συνοδεύονται με την ανάγνωση κάποιων λογοτεχνικών βιβλίων, γιʼ αυτό και οι πωλήσεις αυξάνονται αυτούς τους μήνες. Το κοινό μας αυξάνεται κι αυτό το διαπιστώνει κανείς και από τη μεγάλη προσέλευση του κόσμου στις εκθέσεις βιβλίων. Συμβάλλει επίσης και η ποιοτική και ποσοτική αύξηση του παιδικού βιβλίου».Ένα φθηνό και αξιοπρεπές δώρο«Το βιβλίο σε δύσκολες περιόδους οικονομικής κρίσης παραμένει ίσως το μόνο φθηνό και αξιοπρεπές δώρο που μπορεί να κάνει κανείς», σημειώνει ο Πασχαλία Τραυλού. «Να φανταστείτε ότι για να γίνει ένα βιβλίο best seller πριν λίγα χρόνια έπρεπε να φθάσει τις 6.000 πωλήσεις. Σήμερα όμως εάν ένα βιβλίο δεν ακουμπήσει τις 20.000 πωλήσεις δεν είμαστε αρκετά ικανοποιημένες», σημειώνουν οι δύο συγγραφείς.“Ανεπαρκής η στήριξη”«Δυστυχώς η τηλεόραση δεν προβάλλει τους Έλληνες συγγραφείς και τα βιβλία τους, όπως θα έπρεπε», μας λένε. «Υπάρχουν ελάχιστες έως μηδενικές εκπομπές που προβάλλουν το ελληνικό βιβλίο και προωθούν την ανάγνωση. Και δεν φταίει η μικρή τηλεθέαση αυτών των εκπομπών. Γιατί ο κόσμος σήμερα έχει βαρεθεί τη φτήνια και το χαμηλό ποιοτικό επίπεδο της τηλεόρασης και στρέφεται και πάλι στα video club που σημειώνουν μεγάλη αύξηση στις πωλήσεις τους».Η Πασχαλία Τραυλού έχει καταθέσει πρόταση για εκπομπή παρουσίασης Ελλήνων συγγραφέων σε ιδιωτική τηλεόραση, αλλά δυστυχώς ακόμα περιμένει απάντηση. Απούσα η πολιτείαΑλλά και το ΕΚΕΒΙ που είναι ο καθʼ ύλην αρμόδιος φορέας για την προώθηση των βιβλίων, έκοψε φέτος την ενίσχυση, που έδινε για την παρουσίαση βιβλίων στην επαρχία, με αποτέλεσμα πολλά σχολεία που επιθυμούσαν να κάνουν ανάλογες εκδηλώσεις να μην τα καταφέρουν τελικά. Και οι δύο πάντως δεν χάνουν τη διάθεσή τους για το γράψιμό, έχοντας αρκετά μεγάλο αναγνωστικό κοινό να τους ακολουθεί σε όλα τα βήματά τους, κι έναν εκδοτικό οίκο που στηρίζει την κάθε τους προσπάθεια.Η Πασχαλία ΤραυλούΗ Πασχαλία Τραυλού γεννήθηκε το 1970 στην Τρίπολη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Σαν φοιτήτρια έκανε τις πρώτες συγγραφικές της απόπειρες. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν με μεγάλη επιτυχία τα πέντε πρώτα μυθιστορήματά της, ΜΕ ΜΠΑΛΑΝΤΕΡ ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ, ΗΘΕΛΑ ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΑΝΤΙΟ, Η ΜΑΤΖΙΚΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ, ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΟ ΣΥΡΤΑΡΙ και ΦΤΕΡΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΞΙ .Η Λένα ΜαντάΗ Λένα Μαντά γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε νηπιαγωγός. Για τρία χρόνια είχε δικό της θίασο κουκλοθέατρου, ενώ εργάστηκε σε εφημερίδες και στο ραδιόφωνο. Από τις Εκδόσεις “Ψυχογιός” κυκλοφορούν τα βιβλία της ΒΑΛΣ ΜΕ ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΟΥΣ, ΘΕΑΝΩ - Η ΛΥΚΑΙΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, και Η ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ. Το επόμενο μυθιστόρημά της θα έχει τίτλο ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΣΙΓΑΡΟ.